Cmentarz na Górce Gołonoskiej w Dąbrowie Górniczej

Cmentarz ten jest uznawany za jedną z najstarszych nekropolii w regionie Zagłębia, a jego znaczenie historyczne jest niezaprzeczalne. Znajdują się tu zabytkowe nagrobki, których powstanie datuje się na lata 20. XX wieku. Można również znaleźć tajemnicze schody, które dedykowane były bezdomnym, zmarłym bez imienia oraz samobójcom. Historia tego miejsca sięga czasów, gdy w 1676 roku utworzono parafię pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i św. Andrzeja Apostoła, co sugeruje równoczesne powołanie do życia również wspomnianego cmentarza.

Na bramie cmentarza widnieje intrygujący napis:

„ZA STARANIEM WGO KSIĘDZA PROBOSZCZA KAZIMIERZA BOCHNI Z DOBROWOLNYCH SKŁADEK ROBOTNIKÓW I PRZY POPARCIU ZARZĄDU KOPALNI „FLORA” CMENTARZ TEN W LATACH PAŃSKICH 1909–1910 KU CHWALE BOGA I CZCI ZMARŁYCH ZOSTAŁ DO NALEŻYTEGO DOPROWADZONY PORZĄDKU I OTOCZONY MUREM”

Całkowita powierzchnia cmentarza wynosi około 8 hektarów 46 arów. Jego układ nie jest złożony ani szczególnie przemyślany urbanistycznie. Obrys cmentarza przypomina ośmiokąt nieforemny, natomiast w najstarszej części jego formy oraz aleje przystosowane są do praktycznego dostępu do miejsc pochówku. Warto zaznaczyć, że nowa część cmentarza prezentuje bardziej przejrzysty układ z równoległymi alejkami, wśród których główna aleja jest udekorowana dwiema szpalerami tui, prowadzącymi do drewnianego, sześciometrowego krzyża.

Kaplica cmentarna, będąca kluczowym elementem architektonicznym, była niegdyś miejscem odprawiania mszy św. w dniu Wszystkich Świętych, choć obecnie przeniesiono tę praktykę do nowej części cmentarza. Kościół pw. św. Antoniego, wraz z cmentarzem, objęty jest ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Najstarsze groby sięgają roku 1879, a w 1984 roku cmentarz został poszerzony w kierunku południowym, co kontynuowano w 1993 roku w kierunku wschodnim. Warto także wspomnieć o zbiorowej mogile Siedmiu Szewców, która znajduje się na terenie nekropolii.

Z cmentarza rozpościera się malowniczy widok na Zagłębie, z możliwością podziwiania zarówno panoramy centrum miasta, jak i przemysłowego krajobrazu, w tym Huty Katowice. W słoneczne dni można nawet dostrzec Beskid Śląski w oddali, co czyni to miejsce nie tylko cichym zakątkiem pamięci, ale również punktem widokowym.