Kazimierz Wincenty Zagrodzki, znany również pod pseudonimem „Tadeusz”, urodził się 21 stycznia 1881 roku w Dąbrowie Górniczej i zmarł 9 czerwca 1941 roku w Puławach. Był to wyjątkowo zasłużony człowiek, który pełnił kluczowe role w polskiej weterynarii oraz wojsku.
Zagrodzki był pułkownikiem lekarzem weterynarii Wojska Polskiego oraz doktorem medycyny weterynaryjnej. Jego kariera zawodowa obejmowała wiele ważnych stanowisk, w tym funkcję szefa Służby Weterynaryjnej Ministerstwa Spraw Wojskowych, którą zajmował w latach 1927–1935.
W latatch 1935–1939 pełnił także obowiązki zastępcy dyrektora Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w dziedzinie nauk przyrodniczych i rolnictwa w Polsce.
Życiorys
Kazimierz Zagrodzki przyszedł na świat w rodzinie Klemensa i Marii ze Sroków. Ukończył progimnazjum w Pińczowie, a następnie Gimnazjum Kieleckie, gdzie zdobył podstawy edukacji przed rozpoczęciem studiów.
W 1902 roku podjął naukę w Instytucie Weterynaryjnym w Warszawie, gdzie studiował aż do momentu wybuchu rewolucji w 1905 roku. Jego zaangażowanie w działalność polityczną zaowocowało przynależnością do Organizacji Spiskowo-Bojowej PPS, co niestety zakończyło się aresztowaniem w tym samym roku.
W sierpniu 1905 roku wylądował w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, skąd został zesłany na 5 lat na Syberię, do guberni tobolskiej. W 1911 roku udało mu się uciec i dotrzeć do Lwowa, gdzie kontynuował edukację weterynaryjną na Akademii Medycyny Weterynaryjnej. W 1912 roku uzyskał dyplom lekarza weterynarii oraz równocześnie ukończył kurs oficerski w Związku Strzeleckim.
Jego kariera wojskowa rozpoczęła się w sierpniu 1914 roku, gdy wstąpił do Pierwszej Kompanii Kadrowej i I Brygady Legionów Polskich. Jako dowódca plutonu wziął udział w wielu bitwach, w tym pod Dęblinem oraz Anielinem–Laskami. W trakcie walk został ranny, a jego szlak bojowy zakończył się w bitwie pod Łowczówkiem. Zagrodzki pełnił również funkcję naczelnym lekarzem weterynarii 1 pułku ułanów.
5 marca 1915 roku otrzymał stopień podporucznika lekarza weterynarii, a od lutego do kwietnia 1917 roku prowadził zajęcia z „nauki o koniu” na kawaleryjskim kursie podoficerskim w Ostrołęce. Po kryzysie przysięgowym latem 1917 roku został internowany w Beniaminowie, a 2 czerwca 1917 roku awansował na rotmistrza, a przed 17 grudnia 1918 roku uzyskał stopień majora.
11 listopada 1918 roku przyjęto go do Wojska Polskiego, gdzie powierzono mu kierownictwo w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lublin” jako szefowi weterynarii. 24 czerwca 1920 roku, w czasie wojny z bolszewikami, został zatwierdzony w stopniu podpułkownika w korpusie weterynaryjnym, gdzie pełnił kluczową rolę jako szef weterynaryjny Grupy Wołyńskiej.
Do 1922 roku pracował jako naczelny komisarz do walki z księgosuszem w kraju. 3 maja 1922 roku przeszedł weryfikację w stopniu podpułkownika, a jego oddział macierzysty stanowiła Kadra Okręgowego Szpitala Koni Nr 2. W latach 1923–1924 zajmował stanowisko szefa Szefostwa Weterynaryjnego w Lublinie, jednocześnie pozostając oficerem nadetatowym w swoim oddziale.
1 grudnia 1924 roku został mianowany pułkownikiem, a w 1927 roku przeniesiony do Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych jako Szef Weterynarii. 29 listopada 1929 roku obronił pracę doktorską na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, uzyskując tytuł doktora nauk weterynaryjnych, a 31 maja 1935 roku przeszedł w stan spoczynku jako pułkownik pospolitego ruszenia.
Po zakończeniu czynnej służby, od 1 czerwca 1935 roku, pełnił funkcję kierownika wydziału weterynaryjnego Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego, gdzie był również pierwszym dyrektorem tej instytucji aż do 1939 roku. W ciągu swojej kariery wojskowej uporządkował wiele przepisów oraz stworzył Wojskową Pracownię Weterynaryjną w Warszawie, mając duży wpływ wychowawczy na rozwój kadry weterynaryjnej w Wojsku Polskim.
Jego działalność została doceniona po odejściu z wojska, kiedy to powołano Fundusz Stypendialny jego imienia. W dniu 28 października 1935 roku utworzono komitet organizacyjny, którego przewodniczącym został płk Jan Ślaski, a celem fundacji miało być udzielanie stypendiów lekarzom weterynarii Wojska Polskiego.
W trakcie II wojny światowej prowadził działalność w Instytucie, oferując preparaty znieczulające dla partyzantów oraz substancje chemiczne do działań sabotażowych. Niestety, w 1941 roku został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu na zamku w Lublinie. Po zwolnieniu z uwagi na ciężką chorobę, zmarł w 1941 roku w Puławach, gdzie również został pochowany.
W 1919 roku Kazimierz Zagrodzki zawarł związek małżeński z Łucją Pracką.
Ordery i odznaczenia
Kazimierz Zagrodzki był osobą o niezwykłych zasługach, co potwierdzają przyznane mu liczne odznaczenia oraz wyróżnienia. Oto zespół jego odznaczeń:
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, który uzyskał w 1922 roku,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Niepodległości z Mieczami, przyznany 20 stycznia 1931 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, którego otrzymanie miało miejsce 2 maja 1923 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał dwukrotnie, pierwszy raz 10 listopada 1928 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę.
Każde z tych odznaczeń odzwierciedla jego oddanie oraz poświęcenie dla ojczyzny.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Bogdan Snarski | Kazimierz Imieliński | Radosław Sierpiński | Witold StarkiewiczOceń: Kazimierz Zagrodzki