Maciej Gwiazda był wybitnym polskim inżynierem mechanicznym, którego życie i praca znacząco wpłynęły na rozwój komunikacji miejskiej w Trójmieście. Urodził się 6 stycznia 1919 roku w Dąbrowie Górniczej, a swoje ostatnie dni spędził w Gdańsku, gdzie zmarł 16 czerwca 2008 roku.
Jako podharcmistrz Związku Harcerstwa Polskiego, Gwiazda łączył swoje pasje z działalnością zawodową. Jego największym osiągnięciem była rola jednego z twórców komunikacji miejskiej w Trójmieście po II wojnie światowej. Przez wiele lat pełnił funkcję dyrektora technicznego w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym Gdańsk-Gdynia, co pozwoliło mu na wdrażanie nowoczesnych rozwiązań w transportach miejskich.
Całe jego życie zawodowe skoncentrowane było na trójmiejskiej komunikacji miejskiej, co czyni go jedną z kluczowych postaci w tej dziedzinie w regionie. Jego zaangażowanie wpłynęło na wiele aspektów funkcjonowania komunikacji miejskiej, pozostawiając trwały ślad w historii Gdańska i Gdyni.
Życiorys
Maciej Gwiazda urodził się jako syn Rafała (1882-1929) oraz Heleny z domu Pratzer (1889-1962). Jego rodzina wywodziła się z Zagłębia Dąbrowskiego, a w 1929 roku zdecydowała się na przeprowadzkę na Wybrzeże. W 1937 roku ukończył Koedukacyjne Gimnazjum Prywatne Teofila Zegarskiego w Gdyni. W trakcie nauki w liceum związał się z harcerstwem, a od 1930 roku był hufcowym ZHP w Gdyni-Orłowie, pełniąc funkcję w Morskim Rejonie Harcerzy.
W 1938 roku rozpoczął naukę na Politechnice Gdańskiej na Wydziale Budowy Maszyn. Po wybuchu II wojny światowej, brał udział w obronie Gdyni w 1939 roku, działając w Pogotowiu Harcerzy. Do marca 1940 roku pracował jako sanitariusz w Szpitalu Miejskim, a następnie jako ślusarz w gdyńskim oddziale stoczni Deutsche Werke Kiel.
W czasie wojny angażował się w harcerstwo konspiracyjne; od 1941 roku był żołnierzem Szarych Szeregów w Gdyni, posługując się pseudonimem Jerzy. Pełnił rolę zastępcy Lucjana Cylkowskiego, komendanta Szarych Szeregów na Pomorzu, a także dowódcy tworzonych Batalionu Morskiego Szarych Szeregów. Został jednak aresztowany 1 października 1942 roku i spędził lata 1942-1945 w niemieckim obozie koncentracyjnym Stutthof (KL), gdzie przebywał wraz z matką i młodszym bratem Wojciechem. Niestety, po kilku miesiącach uwięzienia brat zmarł i został upamiętniony na pomniku Harcerzy Gdyńskich w Gdyni. Pod koniec wojny Maciej Gwiazda wraz z matką był uczestnikiem tzw. „marszu śmierci”, z którego oboje wyszli cało.
Po zakończeniu działań wojennych, w 1946 roku, rozpoczął pracę jako technik w Wydziale Trolejbusowym Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego Gdańsk-Gdynia. W 1951 roku ukończył studia wieczorowe na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej i objął stanowisko naczelnika wydziału trolejbusowego. Dwa lata później, w 1953 roku, pełnił funkcję zastępcy dyrektora całego przedsiębiorstwa. W 1958 roku zdecydował się na przeprowadzkę do Gdańska, gdzie pracował na stanowisku dyrektora aż do przejścia na emeryturę w grudniu 1979 roku.
Maciej Gwiazda został pochowany na cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 13-21-7a). Był żonaty z Romaną, z domu Kassaraba (1918-2008). W 2011 roku został patronem 35. tramwaju typu Pesa Swing 120NaG (nr 1045), który był eksploatowany przez Zakład Komunikacji Miejskiej w Gdańsku.
Odznaczenia
Poniżej przedstawiamy wykaz odznaczeń, które otrzymał Maciej Gwiazda, wyróżniające się znaczeniem i prestiżem w historii Polski. Wśród przyznanych mu nagród znajdują się:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (IV klasy),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (V klasy),
- Order Virtuti Militari od rządu RP w Londynie,
- Krzyż Armii Krajowej,
- Krzyż Partyzancki,
- Krzyż Oświęcimski,
- Medal Rodła za działalność w Wolnym Mieście Gdańsku,
- Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Mieczami,
- Złota Odznaka Tajnego Hufca Szarych Szeregów.
Przypisy
- Maciej Gwiazda. gait.pl. [zarchiwizowane 21.09.2019 r.]
- Wyszukiwarka cmentarna - Cmentarze Komunalne w Gdyni
- Nowe imiona dla gdańskich tramwajów. archiwum.radiogdansk.pl, 11.05.2011 r. [dostęp 11.05.2011 r.]
- a b c d Patroni tramwajów: Maciej Gwiazda. historia.trojmiasto.pl. [dostęp 01.02.2017 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Witold Łuczywo | Tadeusz Derengowski | Alfred Przybylski | Andrzej Dziadoń | Michał Micherdziński | Witold Jerzy Molicki | Jerzy Barglik | Andrzej Radzikowski (inżynier) | Mirosław PrzyłęckiOceń: Maciej Gwiazda