Sobiesław Jan Zasada, urodzony 27 stycznia 1930 roku w Dąbrowie Górniczej, to postać, która nie tylko zdobyła uznanie jako kierowca rajdowy, ale także odniosła sukcesy w innych dziedzinach życia. Jego różnorodne umiejętności i działania sięgają daleko poza tor wyścigowy, obejmując również sfery ekonomii oraz przedsiębiorczości.
Zasada jest znanym symbolem polskiego sportu motorowego, ale równie istotne jest jego zaangażowanie w działalność gospodarczą oraz rozwój ekonomiczny. Jako kierowca i przedsiębiorca, wpływał na wiele aspektów życia społecznego i gospodarczego w Polsce.
Życiorys
AbsolwentemAkademii Handlowej w Krakowie, Sobiesław Zasada jest postacią o bogatej karierze zawodowej. Pracował jako kierowca fabryczny w renomowanych markach samochodowych, takich jak Steyr Puch przez 3 lata, Porsche przez 5 lat, BMW przez 2 lata oraz Mercedes-Benz przez 3 lata.
Jego twórczość literacka obejmuje wiele książek, w tym m.in. „Samochód, Rajd, Przygoda” oraz „Moje rajdy”, które dokładnie opisują jego rajdowe doświadczenia. Ponadto, autor dzieł takich jak „Szybkość bezpieczna”, „Szybkość bezpieczna – Safari” oraz ich rozszerzonej wersji „Szerokiej drogi. Doskonalenie techniki jazdy” zyskał uznanie wśród miłośników motoryzacji.
W 1977 roku, zainicjował w Krakowie działalność firmy polonijnej „Alpha”, która do dnia dzisiejszego produkuje głównie zamki błyskawiczne i aktualnie zajmuje się również przetwórstwem tworzyw sztucznych. W latach 1981–1986 pełnił rolę konsultanta w Porsche AG, a od 1990 roku nawiązał współpracę z koncernem Mercedes-Benz, gdzie do 1996 roku był generalnym przedstawicielem firmy w Polsce.
Zasada utworzył grupę kapitałową, która w latach 90. XX wieku przejęła kontrolę nad największymi polskimi producentami ciężarówek i autobusów, takimi jak Autosan oraz Jelcz, w ramach spółki Polskie Autobusy. Pełniąc funkcję prezesa rady nadzorczej Grupy Zasada, jest związany z jedną z większych grup kapitałowych w Polsce, działającą w wielu branżach, w tym motoryzacyjnej, deweloperskiej, produkcyjnej oraz lifestyle’owej.
Dodatkowo, Sobiesław Zasada został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego zarówno przed wyborami prezydenckimi w 2010, jak i w 2015 roku. Powrócił do rajdów, biorąc udział w Rajdzie Safari w 2021 roku, stając się tym samym najstarszym kierowcą uczestniczącym w rajdowych mistrzostwach świata, po wcześniejszych ośmiu startach w Rajdzie Safari, ostatni raz w 1997 roku.
Żoną Sobiesława Zasady była Ewa Zasada (1930–2021), z którą dzielił życie od 1952 roku oraz która wielokrotnie pełniła rolę jego pilota w rajdach samochodowych.
Nagrody
Wielokrotnie nagradzany, Sobiesław Zasada to postać, która w swoim dorobku ma liczne wyróżnienia i medale, stanowiące uznanie za jego wybitne osiągnięcia w dziedzinie sportu. Wśród nich znajduje się Nagroda Kisiela z 1996 roku, która była jednym z pierwszych znaczących wyróżnień w jego karierze.
W 2001 roku Zasada otrzymał medal Kalos Kagathos, symbolizujący nie tylko osiągnięcia sportowe, ale również wartości moralne. Jego kariera sportowa zaowocowała również przyznaniem w 2009 roku nagrody Laur Magellana za całokształt działalności zawodowej, co podkreśliło jego znaczący wpływ na rozwój polskiego motorsportu.
W 2021 roku dostąpił zaszczytu otrzymania Nagrody Miasta Krakowa, co świadczy o jego więzi z regionem i pomocą, jaką świadczył lokalnej społeczności. W najnowszych osiągnięciach, w 2024 roku, został uhonorowany tytułem Małopolanina Roku 2023, co stanowi ukoronowanie jego wyjątkowej kariery oraz wkładu w kulturę i sport w Małopolsce.
Warto również zaznaczyć, że w 1967 roku Zasada zdobył pierwsze miejsce w najważniejszym plebiscycie „Przeglądu Sportowego”. Dodatkowo, w latach 1966, 1968, 1971 oraz 1978 niejednokrotnie plasował się w czołówce dziesięciu najlepszych sportowców Polski, z czego cztery razy w pierwszej dziesiątce – zajmując miejsc: 4, 1, 6, 6 oraz 6.
Odznaczenia
W dniu 1 czerwca 2000 roku, Sobiesław Zasada został uhonorowany przez Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego. Otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, co stanowi jedno z najwyższych odznaczeń w Polsce. Warto dodać, że w przeszłości otrzymał także Krzyż Oficerski w 1974 roku oraz Krzyż Kawalerski w 1968 roku, oba z tej samej serii honorowej.
Dodatkowo, Sobiesław Zasada pięciokrotnie był nagradzany Złotym Medalem „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”, co potwierdza jego znaczące osiągnięcia w dziedzinie sportu. W marcu 2024 roku, jego zasługi zostały uwieńczone przez przyznanie Złotej Odznaki „Za Zasługi dla Sportu”, co podkreśla jego wkład w rozwój tej dyscypliny w Polsce.
Osiągnięcia
– w młodych latach zajmował się rzucaniem oszczepem, osiągając rekord życiowy na poziomie 55,65 metra w 1951 roku,
– zdobył 3 złote medale mistrza Europy w rajdach w latach 1966, 1967 oraz 1971,
– uzyskał 3 srebrne medale wicemistrza Europy w rajdach w latach 1968, 1969 oraz 1972,
– zdobył miano 8-krotnego rajdowego mistrza Polski w latach: 1960, 1961, 1963, 1966, 1967, 1968, 1971 i 1973,
– był zwycięzcą w 148 rajdach samochodowych, a wśród nich znalazły się:
- Rajd Polski: 1964, 1967, 1969, 1971,
- Rajd Barbórka: 1965, 1966, 1969,
- Rajd Dolnośląski: 1959, 1961, 1962, 1966, 1969, 1971, 1972, 1973,
- Rajd Wisły: 1959, 1961, 1963, 1965, 1966, 1967, 1969, 1973,
- Rajd Kormoran: 1968, 1973,
- Rajd Ziemi Lubelskiej: 1962,
- Świętokrzyski Rajd Samochodowy: 1962,
- Rajd Ziemi Krakowskiej: 1966,
- Rajd Kraków – Rzeszów: 1967,
- Rallye Vltava: 1964,
- Rajd Wartburga: 1964,
- Rallye Adriatique: 1965,
- Gran Premio Argentino: 1967,
- Rajd Austrii: 1967,
- Rajd NRD: 1971, 1972,
- Rajd Trzech Miast: 1972,
- Rajd Złote Piaski: 1972,
- Rallye Slovensko Tatry: 1973,
- Rajd Press-on-Regardless: 1975.
Miejsce na liście najbogatszych Polaków Wprost
W historii finansowej Sobiesława Zasady notowane są liczne zmiany jego pozycji na liście najbogatszych Polaków według Wprost. Oto szczegółowe zestawienie:
- 2009 – miejsce 33 (800 mln zł),
- 2008 – miejsce 32 (1000 mln zł),
- 2007 – miejsce 25 (1000 mln zł),
- 2006 – miejsce 43 (400 mln zł),
- 2005 – miejsce 38 (405 mln zł),
- 2004 – miejsce 35 (450 mln zł),
- 2003 – miejsce 32 (420 mln zł),
- 2002 – miejsce 29 (400 mln zł),
- 2001 – miejsce 20,
- 2000 – miejsce 14,
- 1999 – miejsce 11,
- 1998 – miejsce 5,
- 1997 – miejsce 5,
- 1996 – miejsce 5,
- 1995 – miejsce 19,
- 1994 – miejsce 7,
- 1993 – miejsce 14,
- 1992 – miejsce 11,
- 1991 – miejsce 7,
- 1990 – miejsce 2.
Publikacje książkowe
Lista publikacji książkowych autorstwa Sobiesława Zasady przedstawia przegląd jego twórczości, która koncentruje się na tematach związanych z motoryzacją i rajdami.
- 1970: „Samochód, Rajd, Przygoda”, wyd. Sport i Turystyka, s. 267,
- 1970, 1992, 1993, 2002: „Szybkość bezpieczna. Rajdy świata”, wyd. Motorpress, s. 366, ISBN 83-923153-1-6 (przetłumaczona na języki: czeski 1974 i 1975, bułgarski 1977, litewski 1979 i 2002, łotewski 1982 i 2004, rosyjski),
- 1978: „Uwagi i rady Sobiesława Zasady”, wyd. WKŁ, s. 165 (współautor: Dariusz Piątkowski),
- 1996: „Moje rajdy”, wyd. Moto-Press, ISBN 83-905612-1-2,
- 2004: „Szybkość bezpieczna – Safari”, wyd. Przedsiębiorstwo Zagraniczne ALPHA, Kraków, s. 224, ISBN 83-902196-1-1,
- 2009: „Szerokiej drogi. Doskonalenie techniki jazdy”, wyd. STO, s. 202, ISBN 978-83-60003-29-9,
- 2020: „Moje rajdy”, wyd. Oficyna Wydawnicza Przybylik &, Warszawa, ISBN 978-83-956193-0-4.
Przypisy
- Krzysztof Witkowski i Sobiesław Zasada Małopolaninami Roku 2023 [online], krakow.tvp.pl, 22.01.2024 r. [dostęp 22.01.2024 r.]
- Post Sławomira Nitrasa [online], twitter.com, 29.03.2024 r. [dostęp 29.03.2024 r.]
- 91-letni Zasada dojechał do mety pierwszego etapu Rajdu Safari [online], TVN24.pl [dostęp 25.06.2021 r.]
- a b Sobieslaw Zasada: Q & A [online], WRC - World Rally Championship [dostęp 25.06.2021 r.]
- 91-year-old to break record for oldest WRC driver on Safari [online], DirtFish, 21.06.2021 r. [dostęp 25.06.2021 r.]
- Nagrody Miasta Krakowa 2021. bip.krakow.pl. [dostęp 02.04.2022 r.]
- GRUPA ZASADA | SOBIESŁAW ZASADA [online], zasada.pl [dostęp 22.10.2022 r.]
- BarbaraB. Sowa, Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista [online], Dziennik.pl, 16.03.2015 r. [dostęp 21.03.2015 r.]
- Władze spółki [online], zasada.pl [dostęp 28.02.2017 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 01.06.2000 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2000 r. nr 28, poz. 558).
- Sobiesław Zasada z Laurem Magellana. auto-swiat.pl, 15.02.2009 r. [dostęp 02.04.2022 r.]
- Małgorzata Tomecka, The Elite of “Kalos Kagathos” in Poland, w: Athens Journal of Sports (Volume 6, Issue 1), s. 38.
- Grzegorz Chmielewski, Janusz Szymanek, Alfabet małopolskich automobilistów, wyd. Auto Klub Dziennikarzy Sportowych, Warszawa 2022, s. 188-191.
- Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego [online], onet.pl, 16.05.2010 r. [dostęp 26.04.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Patryk Wieczorek | Tomasz Kowalski (wspinacz) | Jan Rogowicz | Tomasz Wieczorek (piłkarz ręczny) | Marcin Śmiałek | Adrian Marek | Tomasz Kalembka | Łukasz Łaskawiec | Katarzyna Szałankiewicz | Tadeusz Godyń | Zygmunt Franciszek Cybulski | Leszek Gajdziński | Jerzy Janikowski | Robert Tolik | Michał Adamuszek | Marcin Piechowicz | Waldemar Gawron | Maja Chwalińska | Bolek Tempowski | Jerzy PławczykOceń: Sobiesław Zasada