Kościół św. Antoniego w Dąbrowie Górniczej

---

Historia

Kościół św. Antoniego w Dąbrowie Górniczej ma bogatą historię, sięgającą 1675 roku, kiedy to został ufundowany przez biskupa krakowskiego, Andrzeja Trzebickiego. Jego konsekracja miała miejsce trzy lata później, w 1678 roku. Pierwotnie miejsce to było jednonawowe, z charakterystyczną drewnianą wieżą, a obiekt pełnił funkcję kościoła parafialnego.

W 1753 roku, pod wpływem biskupa Andrzeja Załuskiego, rozpoczęto rozbudowę, w wyniku której powstała murowana wieża. Jej plan kwadratowy przechodzi w górnej części w ośmiobok, a całość wieńczy barokowy hełm z latarnią, obecnie pokryty miedzianą blachą. W 1850 roku powiększono prezbiterium, a w latach 1889-1892 dodano naw bocznych oraz kaplice: św. Antoniego od północy i św. Barbary od południa. W tym czasie doszły również skarbiec i zakrystia, przez co kościół zyskał bazylikowy układ architektoniczny.

Zewnętrzne ściany obiektu zdobią toskańskie pilastry, natomiast wnętrze kościoła charakteryzują sklepienia krzyżowe naw bocznych oraz koleba prezbiterium dostrzegalna dzięki lunetom umieszczonym po bokach. Na uwagę zasługuje drewniana więźba dachowa oraz strop w nawie głównej. W połączeniu z pokryciem dachu blachą miedzianą, całość wieńczy barokowa sygnaturka.

W kościele znajdują się także elementy wyposażenia z końca XIX wieku, w tym ołtarze, ławki oraz ambona. Polichromia, wykonana przez krakowskiego artystę Piotra Nizińskiego w 1896 roku, dodaje wnętrzu szczególnego charakteru. Plac przykościelny, otoczony murami obronnymi z kamienia wapiennego, posiada również kryte schody prowadzące na szczyt, które mają prawie sto stopni. W sąsiedztwie kościoła wznosi się stara plebania, która pochodzi z XIX wieku, z dobudowanym w latach 1922-1929 skrzydłem od strony zachodniej.

W wyniku gruntownego remontu, 13 czerwca 2006 roku, kościół został rekonsekrowany przez biskupa Adama Śmigielskiego, ordynariusza sosnowieckiego. Dziś obiekt jest częścią parafii św. Antoniego, zarządzanej przez oo. franciszkanów konwentualnych, od 9 sierpnia 1951 roku. W pobliżu, od strony wschodniej, znajduje się Cmentarz na Górce Gołonoskiej.

Na mocy decyzji z 12 grudnia 2022 roku, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał ogrodzenie wokół kościoła parafialnego pod numerem A/1100/22 do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, mając na uwadze znaczenie tego miejsca w lokalnej historii.

Duszpasterze

W poniższym zestawieniu zobaczymy duszpasterzy, którzy pełnili posługę w parafii Narodzenia N.M.P. oraz św. Antoniego. Lista przedstawia proboszczów, ich imiona oraz lata działalności.

Proboszczowie Parafii Narodzenia N.M.P. i św. Antoniego
Proboszcz	Lata działania w parafii
ks. Sebastian Brząkalski	1675–1678
ks. Maciej Straszyński	1678–1737
ks. Błażej Mazurkiewicz	1737–1746
ks. Jakub Kapuściński	1746–1773
ks. Sebastian Sieczkowski	1773–1788
ks. Jakub Dzielawski	1788–1790
ks. Józef Jasiński	1790–1800
ks. Baltazar Pawłowski	1800–1841
ks. Józef Gąsiorowski	1841–1888
ks. Tadeusz Konarski	1889–1908
ks. Kazimierz Bochnia	1908–1920
ks. Józef Jarza	1918–1920
ks. Piotr Waśkiewicz	1920–1921
ks. Franciszek Siermantowski	1921–1922
ks. Teodor Urbański	1922–1929
ks. Alojzy Halama	1929–1929
ks. Leon Olczakowski	1929–1939
ks. Stanisław Raton	1939–1939
ks. Zygmunt Flisowski	1939–1951
_	_
Zakon Franciszkanów	Lata działania w parafii
o. Apolinary Uchman	1951–1951
o. Ignacy Mucha	1951–1965
o. Wiesław Pelc	1965–1968
o. Cyryl Nastalski	1968–1974
o. Bogumił Stachowicz	1974–1977
o. Marek Hałambiec	1977–1980
o. Dominik Barcik	1980–1981
o. Anicet Sajek	1981–1983
o. Zbigniew Wojnar	1983–1989
o. Sykstus Koniarz	1989–1992
o. Zenon Szuty	1992–2001
o. Witold Kuźma	2001–2012
o. Radosław Kramarski	2012–2020
o. Sebastian Tracz	od 2020

---

Oceń: Kościół św. Antoniego w Dąbrowie Górniczej

---