Zbiorniki Pogoria

---

Pogoria I

Jezioro Pogoria I, o powierzchni wynoszącej 75 ha, zostało utworzone w 1943 roku. Otoczone jest malowniczymi lasami oraz obiektami, które niegdyś służyły jako ośrodki wypoczynkowe, a obecnie przekształcone są w pensjonaty, hotele i kluby. W przeszłości to właśnie tutaj spędzało lato wielu mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska.

Pogoria I odegrała ważną rolę jako miejsce zgrupowania dla żeglarzy oraz kajakarzy, kształcąc wiele znakomitych sportowców z wcześniejszych pokoleń. Wśród wybitnych postaci, które związane były z tą wodą, znajduje się Waldemar Marszałek, wielokrotny mistrz świata, który trenował na swoich ślizgaczach właśnie tutaj.

Na Pogorii I wciąż skupia się aktywne życie żeglarskie regionu. Działają tutaj cztery kluby żeglarskie, w tym KSW Hutnik, KSW Fregata, PTTK TKŻ Tramp oraz KW LOK Zefir.

Należy zauważyć, że jezioro Pogoria I jest mniej sprzyjającym akwenem do nurkowania niż Pogoria III, ze względu na niższą przejrzystość wody. Maksymalna głębokość tego zbiornika wynosi 11 metrów. W południowej części jeziora, wśród gęstych trzcinowisk, gniazdują rzadkie gatunki ptaków wodnych.

Na wschodnim brzegu znajduje się cenny użytek ekologiczny, znany jako Młaki nad Pogorią I, który chroni rzadkie gatunki roślin występujących w niskoturzycowych młakach.

Pogoria II

Pogoria II to urokliwe jezioro o powierzchni około 25 hektarów, które powstało w wyniku zalania wyrobiska popiaskowego. Część jego dna została wypełniona żyzną ziemią, przywiezioną z odkrywkowej kopalni węgla Brzozowica. Dzięki takim zabiegom, jezioro otoczone jest bujną roślinnością, co czyni je jeszcze bardziej atrakcyjnym miejscem do obserwacji natury.

Głębokość zbiornika jest stosunkowo płytka, maksymalnie wynosi zaledwie 2,5 metra. Na wschodnim brzegu, który zachował dziki charakter, możemy podziwiać łęg wierzbowy, a dominującą roślinnością jest wierzba krucha, przypominająca naturalne lasy zalewowe dolin rzecznych.

W otoczeniu akwenu znajdują się również pozostałości „zatopionego lasu”, które stanowią dowód na niższy poziom wód w przeszłości. Jest to istotne miejsce dla ptaków, gdyż gniazdują tu kolonie mew śmieszek, kaczek oraz perkozów, a także często można spotkać czaple.

Na powierzchni jeziora dominują chronione grążele żółte oraz rzadsze grzybienie białe. Brzegi pokrywa bogata roślinność, w tym szuwary, które osiągają wysokości do 4 metrów, wśród których wyróżniamy trzciny, pałki oraz jeżogłówkę. Urokliwe kwiaty kosaćca żółtego dodają kolorytu temu malowniczemu krajobrazowi.

W wschodniej części zbiornika znajduje się mała wyspa, która uzupełnia wyjątkowy charakter tego miejsca. Warto dodać, że od 2002 roku jezioro razem z jego otoczeniem tworzy ważny użytek ekologiczny „Pogoria II”, obejmujący obszar 40 hektarów.

Na zbiorniku obowiązuje całkowity zakaz kąpieli oraz używania środków pływających, jednak można tutaj wędkować, co przyciąga wielu entuzjastów wędkowania.

Pogoria III

Rozpocznijmy od ważnego faktu, że Pogoria III zajmuje powierzchnię 205 ha, co odpowiada około 2 km². To miejsce do niedawna uznawane było za największy zbiornik w okolicy, mimo że dysponuje stosunkowo skromnym zapleczem rekreacyjnym. Bardzo istotnym aspektem tego akwenu jest jego rola jako rezerwowe ujęcie wody dla Huty Katowice. Warto również zaznaczyć, że jezioro stało się prawdziwą oazą dla entuzjastów windsurfingu z całego regionu, a także od lat gości żeglarzy.

Wody Pogorii III charakteryzują się wysoką czystością, co jest zasługą przede wszystkim licznych małży – racicznic zmiennych, które filtrują wodę. Czystości sprzyja także otoczenie akwenu – znajduje się on w obszarze przepuszczalnych piasków polodowcowych, a brak dużych źródeł zanieczyszczeń wpływa na jakość wód. To sprawia, że jezioro znajduje się w grupie istotnych miejsc nurkowych w Polsce; od lat planowane jest utworzenie tutaj bazy dla nurków.

Warto również dodać, że największe głębokości w zbiorniku osiągają nawet 18 metrów, szczególnie w jego północnej części. Aktywności związane z wodami jeziora wspiera Jacht Klub Pogoria 3, gdzie w okresie letnim odbywa się wiele regat, a wśród nich wyróżnia się InterPuchar Zagłębia w klasach młodzieżowych, takich jak Optimist czy Laser Radial.

W zimie natomiast pojawia się ruch bojerowy, co świadczy o wszechstronności tego miejsca. W południowo-zachodniej części zbiornika można znaleźć wypożyczalnię sprzętu wodnego, rozległą plażę miejską z boiskiem do siatkówki plażowej oraz strzeżone kąpielisko. Dodatkowo, wzdłuż brzegu zlokalizowane są liczne punkty gastronomiczne, które uprzyjemniają czas spędzany nad wodą.

Pogoria III jest objęta strefą ciszy i otoczona ścieżkami rowerowymi, co czyni ją idealnym miejscem na wypoczynek na łonie natury. Warto jednak pamiętać, że dojazd samochodem może być utrudniony; bardziej dostępne są jedynie okolice plaży, osiedla Łęknice oraz brzeg przy ul. Zakładowej, gdzie znajduje się duży parking. Aby dowiedzieć się więcej o tym jeziorze, zapraszam do zapoznania się z osobnym artykułem: Zbiornik Pogoria III.

Pogoria IV

Na obszarze Pojezierza Dąbrowskiego znajduje się jeden z największych zbiorników, znany jako Pogoria IV, który osiąga powierzchnię około 560 hektarów. Jego długość wynosi około 8 kilometrów, a szerokość maksymalna to 3 kilometrów. Woda w jeziorze gromadzi się na wysokości 264,00 m n.p.m. i charakteryzuje się pojemnością, która wynosi równo 52 miliony metrów sześciennych. Warto ten akwen poznać, gdyż oficjalnie nosi on nazwę Zbiornika Kuźnica Warężyńska.

Pogoria IV jest najmłodszym zbiornikiem w tej okolicy i wyróżnia się silnie wydłużonym kształtem z południa na północ. Rozciąga się on od jazu piętrzącego wodę, który znajduje się w okolicy Pogorii III, aż do Wojkowic Kościelnych, które są oddalone o 5 kilometrów. Akwen ten jest umiejscowiony w najniższej części wyrobiska popiaskowego, a w najszerszym punkcie jego szerokość wynosi aż 3000 metrów.

Jednakże w centralnej części jeziora dochodzi do znaczącego zwężenia, gdzie rozmiarem zaledwie kilkuset metrów pojawiają się liczne wysepki, w tym jedna z największych o powierzchni kilku hektarów, oddzielona od zachodniego brzegu wąskim kanałem. Ciekawostką jest, iż północna część jeziora posiada głębokości dochodzące nawet do 23 metrów, z kolei południowa część jest o wiele płytsza, z rozległymi płyciznami tym bardziej widocznymi w rejonie zachodniego brzegu.

Pogoria IV odgrywa kluczową rolę w systemie przeciwpowodziowym, mając na celu przechwytywanie ewentualnych wezbrań z rzeki Czarnej Przemszy. Mimo że zbiornik ma tę funkcję, nie wpływa to na jego użycie, jako że woda rzeki omija go, płynąc korytem zachodnim.

W obszarze tym wprowadzone są zastrzeżenia dotyczące aktywności wodnych – zabronione jest korzystanie z łodzi o napędzie silnikowym oraz kąpanie się, gdyż występują liczne podwodne przeszkody oraz nierówności na dnie. Dozwolone są natomiast wędkarstwo, żeglarstwo oraz windsurfing, co przyciąga wielu miłośników sportów wodnych.

Wzdłuż południowego, zachodniego oraz północnego brzegu jeziora biegnie wygodna, asfaltowa ścieżka rowerowa, co czyni miejsce dostępniejszym dla cyklistów. Wkrótce środkowo-wschodnia część zbiornika, obejmująca płytką zatokę i liczne wysepki, zostanie objęta ochroną ze względu na obecność rzadkich i chronionych gatunków ptaków, które znalazły tu odpowiednie środowisko do gniazdowania.

Plan zagospodarowania obszaru wokół zbiorników związany jest z realizacją systemu śluz oraz parku wodnego, który łączy różne akweny poprzez sieć ścieżek rowerowych. Warto również wspomnieć, że projekt budowy śluzy pomiędzy jeziorami Pogoria III i IV został wstrzymany ze względu na trwający ruch kolejowy między tymi zbiornikami. Najnowsze propozycje zakładają połączenie jezior za pomocą pochylni, wzorowanych na tych znajdujących się na Kanale Elbląskim.

Interesująca jest także nazwa jednego z większych polskich żaglowców, STS Pogoria, która została utworzona na podstawie nazwy tego zbiornika.

---

Oceń: Zbiorniki Pogoria

---