Jerzy Ziomek

---

Życiorys

Jerzy Ziomek był znakomitym polskim literaturoznawcą, który urodził się jako syn Mieczysława Ziomka i Marii, z domu Szetler. W okresie II wojny światowej mieszkał w Dąbrowie Górniczej, gdzie spędził trudne lata związane z konfliktem zbrojnym. Po zakończeniu działań wojennych, rozpoczął swoją edukację w I Liceum Ogólnokształcącym im. Waleriana Łukasińskiego w Dąbrowie Górniczej, które ukończył, zdając maturę w 1946 roku.

Wkrótce potem podjął studia z zakresu polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim, które zakończył w 1950 roku. Już w 1947 roku zdobył uznanie publikując swój pierwszy artykuł naukowy, zatytułowany „Cytat literacki w „Trylogii” Henryka Sienkiewicza”, który ukazał się w Pamiętniku Literackim.

Od 1948 roku podjął pracę na swojej macierzystej uczelni oraz w Pracowni Oświecenia Instytutu Badań Literackich PAN. W 1951 obronił doktorat na temat publicystyki „Kuźnicy Kołłątajowskiej”, pisany pod opieką ówczesnego mentor Tadeusza Mikulskiego. Następnie, w 1952 roku zatrudniony jako adiunkt na Uniwersytecie Wrocławskim, a rok później przeszedł do Uniwersytetu Poznańskiego (obecnie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) na stanowisko zastępcy profesora. W krótkim czasie awansował na docenta, a latem 1954 roku objął funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego.

W latach 1960–1969 przewodniczył Katedrze Literatury Polskiej, a w latach 1961–1965 był dziekanem Wydziału Filologicznego UAM. W 1965 roku zyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a od 1969 roku kierował nowo utworzonym Zakładem Teorii Literatury, który później przekształcony został w Katedrę Teorii Literatury.

W dniu 23 sierpnia 1980 roku Jerzy Ziomek włączył się w inicjatywę 64 uczonych, pisarzy oraz publicystów, apelując do władz komunistycznych o podjęcie dialogu z robotnikami strajkującymi. W 1983 roku uzyskał status profesora zwyczajnego, co potwierdziło jego ogromny wkład w polonistykę i literaturoznawstwo.

Współpracując z Instytutem Badań Literackich PAN, był m.in. kierownikiem Pracowni Historii Literatury Polskiej XVI wieku w latach 1968–1970. Ponadto pełnił funkcję kierownika literackiego Lubuskiego Teatru im. L. Kruczkowskiego w Zielonej Górze (1967–1971) oraz kierownika literackiego Teatru Nowego w Poznaniu (1972–1973). W latach 1963–1964 był redaktorem naczelnym pisma „Proscenium”, a w latach 1968–1969 redaktorem naczelnym „Zeszytów Teatralnych”.

Jerzy Ziomek aktywnie uczestniczył w życiu publicznym jako członek Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej (1946–1948) oraz Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej (1948–1950). Od 1951 roku był związany z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą.

W uznaniu za swoje osiągnięcia, odznaczony został wieloma nagrodami, w tym m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1954), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1976) oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1976). Jego życie zakończyło się, kiedy został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu.

Twórczość

Jerzy Ziomek jest autorem wielu znaczących prac literackich, które wniosły ważne elementy do polskiego kanonu kulturowego. Jego twórczość obejmuje różnorodne tematy oraz okresy, co można zauważyć poprzez poniższą listę:

• – Hugo Kołłątaj (1949),
• – Jan Kochanowski. Rekonesans (1953),
• – Wizerunki polskich pisarzy katolickich. Szkice i polemiki (1964),
• – Kazimierz Brandys (1964),
• – Renesans (1973) – w serii Historia literatury polskiej IBL PAN, jedenaście wydań do 2019, w tym liczne dodruki wydania 11,
• – Powinowactwa literatury. Studia i szkice (1980),
• – Literatura Odrodzenia (1987) – w serii Dzieje Literatury Polskiej. Synteza uniwersytecka, trzy wydania do 1999,
• – Retoryka opisowa (1990),
• – Prace ostatnie. Literatura i nauka (1994),
• – Rzeczy komiczne (2000).

W ramach swoich działań dla Biblioteki Narodowej, przygotował także Wybór pismBiernata z Lublina (1954) oraz Psałterz Dawidów Jana Kochanowskiego (1960). Dodatkowo, Ziomek pełnił rolę redaktora w serii Dzieje Literatury Polskiej. Synteza uniwersytecka, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w polskim środowisku literackim.

---

Oceń: Jerzy Ziomek

---