Tucznawa

---

Historia

Początkowa nazwa miejscowości to Tuczno Baba lub Tuczna Baba. Pierwsze informacje na jej temat pojawiają się w dokumentach z roku 1298, kiedy to miejscowość znalazła się w obrębie parafii w Sławkowie, z którą to związana była aż do 1495 roku, gdy erygowana została nowa parafia w Chruszczobrodzie. Tucznawa jest także wspomniana w Liber Beneficiorum Dioecensis Cracoviensis Jana Długosza. W drugiej połowie XV wieku wieś stała się własnością biskupów krakowskich i wchodziła w skład klucza sławkowskiego, co miało miejsce aż do roku 1790.

W 1848 roku w pobliżu miejscowości zbudowano linię kolejową Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, a najbliższa stacja znajduje się w Dąbrowie Górniczej Sikorka. Ciekawym faktem jest, że od 1912 roku Tuczna Baba wchodziła w skład gminy Łosień i pozostała w jej granicach także po zakończeniu II wojny światowej. W latach 1954–1972 w miejscowości istniała gromada Tuczna Baba, a w latach 1973–1975 Tucznawa została włączona do gminy Ząbkowice. W wyniku reorganizacji administracyjnej w 1975 roku, miejscowość wraz z całą gminą wiejską przeszła pod jurysdykcję miasta Ząbkowice, a od 1 lutego 1977 roku stała się częścią Dąbrowy Górniczej.

W sierpniu 1928 roku w Tucznej Babie z inicjatywy mieszkańców powstała Ochotnicza Straż Pożarna. Dnia 9 września tego samego roku utworzono drużynę, która składała się z 41 ochotników. W 1953 roku Oddział OSP zyskał swój pierwszy sztandar, ufundowany przez lokalną społeczność z napisem Tuczna Baba. Z kolei w 1978 roku, z okazji 50-lecia istnienia, jednostka OSP otrzymała nowy sztandar.

Przed wybuchem II wojny światowej oraz po jej zakończeniu, Tuczna Baba pozostawała częścią gminy Łosień. Po przeorganizowaniu administracyjnym jesienią 1954 roku, miejscowość stała się siedzibą gromady Tuczna Baba (1954–1972), a później została włączona do gminy Ząbkowice (1973-1975), następnie miasta Ząbkowice (1975-1977), aby na końcu stać się częścią Dąbrowy Górniczej od 1 lutego 1977 roku.

Natomiast 19 stycznia 1985 roku, ordynariusz częstochowski, biskup Stanisław Nowak, utworzył w Tucznawie parafię pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Pierwszym proboszczem tej parafii został ks. Stanisław Sikorski.

Warto również zwrócić uwagę, że Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich z 1892 roku podaje, iż Tucznobaba, zwana również Tucznababa, to wieś i osada leśna w powiecie będzińskim, gminie Łosień oraz parafii Chruszczobród. Wówczas we wsi znajdowało się 57 domów, w których mieszkało 443 mieszkańców, a powierzchnia jej wynosiła 1147 morgów. Osada leśna posiadała jeden dom oraz 16 morgów dworskich, a karczma zatrudniała 3 osoby. W 1827 roku notowano tam 40 domów oraz 272 mieszkańców. W roku 1879 odnaleziono w okolicy obfite złoża galmanu.

W połowie XV wieku miejscowość Tucznobaba, wchodząca w obręb parafii Sławków, stanowiąca własność biskupów krakowskich, dysponowała 13 łanami kmiecych, z których pobierano dziesięcinę w wysokości 8 szerokich czeskich groszy przez biskupów krakowskich. W tym czasie istniały także cztery łany sołtysie, z których dwa były uprawiane przez sołtysa, a dwa obsadzone przez kmieci, również zajmujących się płaceniem dziesięcin plebanowi sławkowskiemu w wysokości 8 groszy. Zgodnie z regułą poborową powiatu proszowskiego z 1581 roku wieś Tuczna Baba, w parafii Chruszczobród, będąca własnością biskupa krakowskiego, miała 6 łanów kmiecich, 4 zagrody bez roli, 2 komory dla bydła, ćwierć roli karczm oraz 1 łan sołtysi, z zamieszkanym przez ubogiego, który uczył się grać na dudzie.

Inne informacje

W centralnej części dzielnicy znajduje się kapliczka, która została zbudowana w pierwszej połowie XIX wieku. Ta unikatowa struktura jest częściowo drewniana, a częściowo murowana. W lutym 1863 roku obok niej stacjonował niewielki oddział powstańców, którego celem była akcja mająca na celu rozmontowanie torów kolejowych. Działania te miały na celu przerwanie komunikacji pomiędzy osadą a przysiółkiem Bugaj, co udało się zrealizować przy wsparciu lokalnych mieszkańców.

Na terenie Szkoły Podstawowej nr 23 w Tucznawie znajdują się pozostałości po pomniku pilota majora Ludwika Idzikowskiego. Pomnik ten został odsłonięty 17 lipca 1929 roku, jednak niestety uległ zniszczeniu w wyniku działań wojennych, a obecnie można tam zobaczyć jedynie głaz oraz upamiętniającą go tablicę.

Przez Tucznawę przepływa niewielka rzeczka Trzebyczka. Warto zaznaczyć, że woda w jej korycie pojawia się tylko po intensywnych opadach deszczu lub w czasie wiosennych roztopów. Natomiast wody gruntowe stanowią poważny problem, ponieważ powodują podmywanie dróg oraz okolicznych budynków mieszkalnych.

W Tucznawie przyszedł na świat oraz jest pochowany znany aktor filmowy i teatralny, Czesław Przybyła. Co ciekawe, obecna ulica Królewska stanowi fragment historycznego „traktu biskupiego”, który niegdyś łączył Siewierz ze Sławkowem oraz Krakowem.

W kościele w Tucznawie można zobaczyć relikwie św. Faustyny Kowalskiej, co dodaje temu miejscu szczególnego znaczenia religijnego.

Sport

W Tucznawie znajduje się klub piłkarski UKS Zagłębiak Tucznawa, który rywalizuje w klasie A w ramach podokręgu Sosnowiec. Zespół ten regularnie rozgrywa swoje mecze na lokalnym stadionie, dając mieszkańcom możliwość kibicowania i wspierania swoich zawodników. To miejsce odgrywa istotną rolę w społeczności, angażując zarówno młodzież, jak i dorosłych w aktywność sportową.

---

Oceń: Tucznawa

---