Janusz Jerzy Gajos, urodzony 23 września 1939 roku w Dąbrowie Górniczej, to postać znacząca w polskim świecie sztuki, wyróżniająca się jako aktor teatralny i filmowy. Jego talent i wszechstronność sprawiły, że zdobył uznanie jako profesor sztuk teatralnych, pedagog oraz fotograf.
Wielu uznaje go za jednego z najwybitniejszych polskich aktorów, co potwierdzają liczne nagrody i odznaczenia, jakie zdobył w trakcie swojej kariery. Gajos jest sześciokrotnym laureatem prestiżowej nagrody filmowej „Orły”, a jego osiągnięcia zostały docenione również przez jury festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie również nagradzano go wielokrotnie.
W jego dorobku znajdują się także wyróżnienia telewizyjne, w tym pięć Wiktorów oraz jeden Super Wiktor, którymi honorowane są znakomite osobowości małego ekranu. Jego kariera osiągnęła kolejny szczyt w 2015 roku, kiedy to podczas otwarcia czterdziestego Festiwalu Filmów Polskich w Gdyni, odebrał Diamentowe Lwy – nagrodę publiczności przyznawaną w plebiscycie na najlepszego polskiego aktora czterdziestolecia.
Życiorys
Janusz Gajos, znakomity aktor polski, swoją przygodę ze sztuką rozpoczął w bardzo młodym wieku. W wieku jedenastu lat przeprowadził się z rodziną do Będzina, gdzie uczęszczał do szkoły podstawowej, a później zdał maturę w III Liceum Ogólnokształcącym w 1957 roku. Jego talent aktorski kształtował się w Teatrze Dzieci Zagłębia, pod czujnym okiem Jana Dormana. Pomimo kilku prób dostania się do Szkół Teatralnych w Łodzi oraz Krakowie, jego wysiłki okazały się bezowocne. W latach 1960–1961 spędził czas na odbywaniu służby wojskowej.
Gajos jest absolwentem Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Studiował w tym prestiżowym miejscu od 1961 do 1965 roku, a dyplom ukończenia studiów otrzymał w 1971 roku. Jego debiut w filmie miał miejsce w dziele Marii Kaniewskiej pt. „Panienka z okienka” (1964), gdzie zagrał rolę Pietrka.
W swojej karierze brał udział w licznych przedstawieniach, występując m.in. w Teatrze im. Stefana Jaracza w Łodzi. Od 1970 roku można go było podziwiać w warszawskich teatrach, takich jak Komedia, Polski, Kwadrat oraz Dramatyczny. Po 1985 roku pojawiał się również w Teatrze Powszechnym. W Teatrze Narodowym był aktywny w latach 2003–2022, a jego talenty zaprezentowane zostały również w spektaklach Teatru Telewizji.
Jako uznany artysta, w 2003 roku objął stanowisko wykładowcy w PWSFTviT w Łodzi, a w 2006 roku został członkiem rady programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej. Gajos brał również udział w kultowych programach telewizyjnych, takich jak Kabaret Olgi Lipińskiej oraz Kabaret Dudek, gdzie występował w skeczach w ramach programu „W telewizyjnej kawiarni”.
Oprócz aktorstwa, Janusz Gajos ma też pasję do fotografii, co znalazło swój wyraz w pierwszej wystawie jego zdjęć zorganizowanej w Katowicach w 2002 roku. W 2008 roku został uhonorowany tytułem profesora sztuk teatralnych, co podkreśla jego ogromny wkład w rozwój tej dziedziny. Z kolei w dniu 7 października 2016 roku, otrzymał tytuł doktora honoris causa Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.
W 2010 roku, Janusz Gajos zaangażował się politycznie, stając członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed przyspieszonymi wyborami prezydenckimi, a następnie również przed wyborami w 2015 roku, co świadczy o jego aktywności społecznej i obywatelskiej.
Życie prywatne
Janusz Gajos to postać, która przyciąga uwagę nie tylko na ekranie, ale również w życiu osobistym. Jest czterokrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Zoja, następnie związał się z aktorką Ewą Miodyńską. Kolejnym etapem w jego życiu miłosnym była relacja z realizatorką telewizyjną Barbarą Nabiałczyk. Z tą ostatnią ma jedyną córkę, Agatę, która przyszła na świat w 1980 roku. Obecnie Janusz Gajos dzieli życie z Elżbietą Brożek.
Aktor mieszka w Warszawie, a dokładniej w dzielnicy Zacisze, gdzie prowadzi spokojne życie z dala od blasku fleszy. Jego prywatność pozostaje dla niego niezwykle ważna, co sprawia, że rzadko dzieli się szczegółami swojego życia osobistego z mediami.
Nagrody i odznaczenia
Janusz Gajos, jeden z najbardziej uznawanych aktorów w Polsce, otrzymał wiele prestiżowych nagród i odznaczeń, które podkreślają jego nieprzeciętne osiągnięcia artystyczne oraz wkład w kulturę polską.
- Złoty Krzyż Zasługi – 1974, przyznany w związku z jubileuszem Polski Ludowej,
- Orzeł 2001 Polskiej Akademii Filmowej za drugoplanową rolę męską w filmie To ja, złodziej,
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 2002,
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2007,
- Orzeł 2007 Polskiej Akademii Filmowej za rolę Brata Zdrówko w filmie Jasminum (2007),
- Wiktor 2007 w kategorii Najpopularniejszy aktor telewizyjny,
- Orzeł 2010 Polskiej Akademii Filmowej za drugoplanową rolę męską w filmie Mniejsze zło,
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski – 2011,
- Diamentowe Lwy, nagroda publiczności biorącej udział w plebiscycie na najlepszego polskiego aktora czterdziestolecia – 2015,
- Orzeł 2016 Polskiej Akademii Filmowej za osiągnięcie życia,
- Orzeł 2016 Polskiej Akademii Filmowej za główną rolę męską w filmie Body/Ciało,
- Orzeł 2019 Polskiej Akademii Filmowej za drugoplanową rolę męską w filmie Kler.
Te liczne wyróżnienia nie tylko świadczą o jego talencie, ale także o ogromnym szacunku, jakim cieszy się w środowisku filmowym i wśród widzów.
Filmografia
Janusz Gajos, znany polski aktor, ma na koncie wiele znakomitych ról filmowych, które na stałe wpisały się w historię polskiej kinematografii. Poniżej prezentujemy szczegółową filmografię artysty, w której znajdą się zarówno kreacje w znanych produkcjach filmowych, jak i znaczące występy w telewizji.
- 1964: Panienka z okienka – Pietrek,
- 1964: Obok prawdy – Zyga,
- 1965: Kapitan Sowa na tropie – listonosz (odc. 3),
- 1966: Bariera – tramwajarz niosący bohaterkę na drzwiach z literą „E”,
- 1966: Bicz boży – funkcjonariusz MO Kleń,
- 1966–1970: Czterej pancerni i pies – Janek Kos,
- 1966: Powrót na ziemię – żołnierz eskortujący rannego mówcę,
- 1966: Szyfry – zakonnik w klasztorze Cystersów,
- 1967: Cyrograf dojrzałości – aktor Janek,
- 1967: Stajnia na Salvatorze – Michał Słowiński,
- 1967: Zwariowana noc – partyzant słowacki Stanko,
- 1970: Mały – Julek „Mały”,
- 1970: Wakacje z duchami – asystent profesora „Antoniusz”,
- 1971: Kocie ślady – por. MO Wojciech Góralczyk,
- 1972: Dary magów – Julek,
- 1974: Karino – Janczar,
- 1974: Zaczarowane podwórko – milicjant,
- 1975–1977: Czterdziestolatek – Antek Sławek (odc. 9 i 19),
- 1975: Beniamiszek – handlarz,
- 1976: Bezkresne łąki – inspektor,
- 1976: Karino – Janczar,
- 1976: Mgła – oficer informacji,
- 1977: Milioner – Józef Mikuła,
- 1977: Niedziela pewnego małżeństwa w mieście przemysłowym średniej wielkości – brat Witolda,
- 1978: Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz? – kierownik delikatesów,
- 1979: Dyrygent – dygnitarz z Warszawy,
- 1979: Kung-fu – redaktor naczelny Maciek,
- 1979: Pełnia – Janek,
- 1980: Kontrakt – Bolesław Bartoszuk, ojciec Lilki,
- 1980–1981: Fortele Jonatana Koota – Eryk Kowalik (głos),
- 1981: Człowiek z żelaza – zastępca szefa Radiokomitetu,
- 1981: Z dalekiego kraju – dyrektor huty,
- 1981: Wahadełko – Michał Szmańda,
- 1981: Limuzyna Daimler-Benz – Kuschmerek,
- 1981: Wojna światów – następne stulecie – robotnik z wodociągów,
- 1982: Gwiezdny pył – sąsiad Jabłonka,
- 1982: Nieciekawa historia – Aleksander Gnekker,
- 1982: Przesłuchanie – major UB „Kąpielowy”,
- 1983: Alternatywy 4 – Jan Winnicki, działacz partyjny,
- 1983: Stan wewnętrzny – Jakub Jasiński, komandor jachtklubu Stoczni Gdańskiej,
- 1983: Wedle wyroków twoich… – kierowca,
- 1984: Idol – Józef Winiecki, redaktor naczelny,
- 1984: Przemytnicy – Józef Trofida,
- 1984: Rok spokojnego słońca – szef szabrowników,
- 1986: Big bang – Janek,
- 1988: Dekalog IV – Michał,
- 1988: Mistrz i Małgorzata – Nieznajomy (odc. 3),
- 1988: Piłkarski poker – sędzia piłkarski Jan Laguna,
- 1990: Ucieczka z kina „Wolność” – cenzor Rabkiewicz,
- 1991: Panny i wdowy – adwokat Andrzej Obłuka (odc. 3),
- 1992: Kiedy rozum śpi – Cinqueda,
- 1992: Psy – b. mjr SB „Siwy” Gross,
- 1992: Szwadron – rotmistrz Jan Dobrowolski,
- 1993: 40-latek. 20 lat później – Antek Sławek (odc. 8, 9 i 12),
- 1993: Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza – radny Niezgoda,
- 1993: Trzy kolory: Biały – Mikołaj,
- 1994: Śmierć jak kromka chleba – przewodniczący samorządu pracowniczego Miodek,
- 1994: Zespół adwokacki – były kochanek Elżbiety Siudy (odc. 11),
- 1995: Akwarium – pułkownik Nikołaj Krawcow,
- 1995: Akwarium, czyli samotność szpiega – pułkownik Nikołaj Krawcow,
- 1995: Łagodna – mąż, właściciel lombardu,
- 1996: Ekstradycja 2 – Jan Tuwara (odc. 9),
- 1996: Poznań 56 – profesor w wagonie,
- 1997: Czas zdrady – Niccolo Machiavelli,
- 1997: Szczęśliwego Nowego Jorku – „Profesor”,
- 1998: Ekstradycja 3 – Jan Tuwara,
- 1999: Egzekutor – Kowalik „Zadzior”,
- 1999: Fuks – śledczy,
- 1999: Ostatnia misja – komisarz Piotr Sobczak,
- 2000: Żółty szalik – bohater,
- 2000: To ja, złodziej – Roman Wyskocz,
- 2000: Weiser – antykwariusz,
- 2001: Przedwiośnie – Seweryn Baryka,
- 2001: Tam i z powrotem – Andrzej Hoffman,
- 2002: Chopin. Pragnienie miłości – wielki książę Konstanty Pawłowicz,
- 2002: Przedwiośnie – Seweryn Baryka (odc. 1–2),
- 2002: Zemsta – Cześnik Maciej Raptusiewicz,
- 2005: Pitbull (serial TV) – Zbigniew „Benek” Chyb (odc. 1–5),
- 2005: Pitbull – Zbigniew „Benek” Chyb,
- 2005: Solidarność, Solidarność… – prezes (cz. 10),
- 2005: Zakochany Anioł – kloszard warszawski Lupin,
- 2006: Jasminum – brat Zdrówko,
- 2007: Ekipa – były premier Henryk Nowasz,
- 2009: Mniejsze zło – Mieczysław Nowak,
- 2011: Wygrany – Frank Goretzky,
- 2011–2012: Bez tajemnic – Gustaw Staroń,
- 2013: Układ zamknięty – prokurator Andrzej Kostrzewa,
- 2015: Body/Ciało – prokurator,
- 2016: Zaćma – ksiądz Cieciorka,
- 2016: Konwój – dyrektor Nowacki,
- 2017: Najlepszy – Marek Kotański,
- 2018: Kamerdyner – Bazyli Miotke,
- 2018: Kler – arcybiskup Mordowicz,
- 2019: Solid Gold – wysoki oficer CBŚ Nowicki,
- 2020: Bez skrupułów (serial TV) – Stefan Nowicki (odc. 1–5),
- 2023: Fuks 2 – oficer Mazur,
- 2024: Rojst Millenium – Stefan Jassijej.
Polski dubbing
- 1968: Zaufaj mi Anno – dziennikarz Nasko,
- 1968: Pamiętnik pani doktor – Pascal,
- 1968: Film z czarującą dziewczyną – Paul Manu,
- 1996: Córka d’Artagnana – D’Artagnan,
- 1998: Hopkins FBI – Hopkins,
- 2002: Planeta skarbów – John Silver.
Spektakle Teatru Telewizji
- 1969: Zamach (reż. Roman Sykała) – Popinot,
- 1969: Kochankowie z Nohant (reż. Abdellah Drissi) – Chopin,
- 1969: Młodość Jasia Kunefała (reż. Janusz Kłosiński) – Jaś Kunefał,
- 1969: Mgła (reż. Maria Kaniewska) – lekarz,
- 1971: Toccata (reż. Ireneusz Kanicki) – Adam,
- 1973: Pierwszy dzień wolności (reż. Jan Bratkowski) – Karol,
- 1977: Oscar (reż. Edward Dziewoński) – Oskar,
- 1978: Las (reż. Edward Dziewoński) – Sczastliwcew,
- 1980: Igraszki z diabłem (reż. Tadeusz Lis) – diabeł Omnimor,
- 1985: Przedstawienie Hamleta we wsi Głucha Dolna (reż. Olga Lipińska) – Mate Bukara,
- 1985: Zapomniany diabeł (reż. Tadeusz Lis) – diabeł Trepifajksel, później Maciej,
- 1986: Mgiełka (reż. Juliusz Janicki) – Milton,
- 1987: Opowieści Hollywoodu (reż. Kazimierz Kutz) – Odon von Horvath,
- 1988: Ławeczka (reż. Maciej Wojtyszko) – On,
- 1988: Teatr czasów Nerona i Seneki (reż. Konstanty Ciciszwili) – Neron,
- 1988: Samobójca (rez. Kazimierz Kutz) – Siemion Siemionowicz Podsiekalnikow,
- 1990: Kolacja na cztery ręce (reż. Kazimierz Kutz) – Johann Sebastian Bach,
- 1994: O przemyślności kobiety niewiernej (reż. Maciej Dutkiewicz) – Giovanni Boccaccio,
- 1997: Odbita sława (reż. Janusz Zaorski) – Alfred,
- 1997: Mistrz (reż. Agnieszka Lipiec-Wróblewska) – prefekt Herbert,
- 1997: Adrianne Lecouvreur (reż. Mariusz Treliński) – Michonet,
- 1998: Ksiądz Marek (reż. Krzysztof Nazar) – Kreczetnikow,
- 1999: Rozmowy przy wycinaniu lasu (reż. Stanisław Tym) – Bimber,
- 1999: Wielka Magia (reż. Maciej Englert) – Otto Marvugia,
- 1999: Brand (reż. Krzysztof Lang) – Brand,
- 1999: Płaszcz (reż. Andrzej Domalik) – Gromotrubow,
- 1999: Chińska kokaina, czyli sen o Paryżu (reż. Krzysztof Zaleski) – Ametystow,
- 1999: Bigda idzie! (reż. Andrzej Wajda) – Mateusz Bigda,
- 2000: Piękny Widok (reż. Janusz Kijowski) – Nick,
- 2000: Miłość na Madagaskarze (reż. Waldemar Krzystek) – Ritter,
- 2000: Simpatico (reż. Mariusz Grzegorzak) – Carter,
- 2001: Klub kawalerów (reż. Krystyna Janda) – prezes klubu Sobieniewski,
- 2001: Herbatka u Stalina (reż. Janusz Morgenstern) – Józef Stalin,
- 2001: Skiz (reż. Gustaw Holoubek) – Tolo,
- 2004: Hamlet (reż. Łukasz Barczyk) – Klaudiusz,
- 2006: Norymberga (reż. Waldemar Krzystek) – pułkownik,
- 2007: Narty Ojca Świętego (reż. Piotr Cieplak) – ksiądz Kubala,
- 2010: W roli Boga (reż. Tomasz Wiszniewski) – dr Jack Klee,
- 2011: Boulevard Voltaire (reż. Andrzej Bart) – pan R.,
- 2012: Daily Soup (reż Małgorzata Bogajewska) – ojciec,
- 2013: Udręka życia (reż. Jan Englert) – Jona,
- 2013: Saksofon (reż. Izabella Cywińska) – bohater,
- 2013: Trzy razy Fredro. Nikt mnie nie zna (reż. Jan Englert) – lichwiarz Łapka.
Wystawy fotograficzne
W przestrzeni artystycznej Janusz Gajos ma na swoim koncie liczne wystawy fotograficzne, które zapisały się w pamięci miłośników sztuki.
- 2002: Wystawa zorganizowana w Galerii Akwarela znajdującej się w Pałacu Młodzieży w Katowicach,
- 2004: Prezentacja jego prac w Galerii Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej w Warszawie,
- 2008: Wydarzenie pt. „Trochę teatru” zrealizowane w Galerii Sztuki Krystyny Napiórkowskiej, które miało miejsce w Warszawie,
- 2008: Ekspozycja na X Festiwalu Nauki i Sztuki, która odbyła się w Siedlcach,
- 2008: Wystawa podczas X Polkowickich Dni Teatru.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jadwiga Kukułczanka | Michał Spisak | Tadeusz Mazurkiewicz | Leszek Bugajski | K2 (raper) | Moral | Anna Cieplak | Jan Waśniewski | Jacek Łapot | Mosze Trojanowski | Elżbieta Laskiewicz | Bas Tajpan | Wacław Kondek | Tomasz Dobrowolski | Katarzyna Kozaczyk | Wirgiliusz Gryń | Dawid Podsiadło | Marcin Łazarski | Irena Netto | Józef FranusiakOceń: Janusz Gajos